Η κατάθλιψη αποτελεί μια από τις συχνότερες ψυχικές διαταραχές που μπορεί να εμφανιστεί σε όλες τις ηλικίες, χωρίς να κάνει διακρίσεις στο φύλο, την οικονομική ή κοινωνική κατάσταση του καθενός.
Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο υποφέρουν από κατάθλιψη και υπολογίζεται ότι ένας στους δέκα ανθρώπους θα νοσήσει σε κάποια φάση της ζωής του. Τα ποσοστά των καταθλιπτικών ασθενών αυξάνονται συνεχώς και οι επιστήμονες εκτιμούν ότι μέχρι το 2020 η κατάθλιψη θα συνιστά τη δεύτερη συχνότερη σοβαρή ασθένεια παγκοσμίως μετά το AIDS(Kennedy GJ., Kelman HR., Thomas C. 2010).
Ας εξετάσουμε κάποιες ερευνητικές συσχετίσεις που αφορούν την κατάθλιψη σε διάφορες γωνιές του κόσμου:
Τηλεόραση και κατάθλιψη . Ο χρόνος που ξοδεύουν οι έφηβοι μπροστά στην τηλεόραση αυξάνει τον κίνδυνο να εμφανίσουν κατάθλιψη κατά την ενήλικη ζωή τους σύμφωνα με ερευνητές του Pittsburg Center for Research on Health Care και του Harvard Medical School. Συγκεκριμένα οι μελετητές έφτασαν στο συμπέρασμα πως κάθε ώρα μπροστά στην τηλεόραση αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης κατάθλιψης σε ποσοστό 8%. Ξεκαθαρίζουν βέβαια πως θα πρέπει να συνυπάρχουν δύο συγκεκριμένοι παράγοντες: η προδιάθεση εμφάνισης κατάθλιψης αλλά και οι ατέλειωτες ώρες μπροστά στην τηλεόραση.
Κατάθλιψη και τζόγος. Ένα πρόβλημα που μελετήθηκε πρόσφατα είναι η σχέση μεταξύ τζόγου και κατάθλιψης. Ο τζόγος και τα τυχερά παιχνίδια προάγουν την κατάθλιψη ή η κατάθλιψη βρίσκει διέξοδο στα τυχερά παιχνίδια. Σε έρευνα του 2008 των πανεπιστημίων Μελβούρνης και Μόνας Αυστραλίας διαπίστωσαν σε ποσοστό 70 % οι εθισμένοι τζογαδόροι κινδύνευαν να παρουσιάσουν κατάθλιψη ενώ οι μισοί από τους συμμετέχοντες έβρισκαν καταφύγιο στη χρήση αλκοολούχων ποτών. Ο υπεύθυνος της έρευνας S.Thomas ομολόγησε ότι είναι δύσκολο να εξακριβωθεί αν ο τζόγος προκαλεί κατάθλιψη ή το αντίθετο. Επίσης από την έρευνα διαπιστώθηκε ότι ένα ποσοστό 28% των παικτών που παρουσίασαν κατάθλιψη, είχαν στο παρελθόν και άλλα ψυχολογικά προβλήματα.
Κατάθλιψη και Διαδίκτυο. Η χρήση του διαδικτύου είναι γνωστή και εξαιρετικά διαδεδομένη στο σύγχρονο κόσμο. Η προσφορά του θεωρείται δεδομένη όμως πολλές έρευνες επισημαίνουν και τα αρνητικά της πολύωρης χρήσης του. Μεταξύ αυτών των αρνητικών είναι ότι αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης κατάθλιψης κυρίως μέσω της απομόνωσης και του περιορισμού του ατόμου μπροστά στον υπολογιστή. Αυτό επιβεβαιώνεται από μια βρετανική μελέτη του Πανεπιστημίου του Λίντς σε δείγμα 1300 ατόμων ηλίκιας 16-50 ετών. Μεταξύ των αποτελεσμάτων αυτά που κάνουν ιδιαίτερη εντύπωση είναι : η εμφάνιση καταναγκαστικής εξάρτησης από τον υπολογιστή, η επιθετικότητα κυρίως λεκτική, αλλά και στην έρευνα αυτή δεν ήταν δυνατό να καθοριστεί αν ο εθισμός προκαλεί κατάθλιψη ή η κατάθλιψη οδηγεί στον εθισμό.
Οικονομική κρίση και κατάθλιψη. Ένα φαινόμενο που έχει ήδη προκαλέσει μεγάλη εντύπωση και τα τελευταία χρόνια έχει εμφανισθεί και στη χώρα μας είναι η συσχέτιση της οικονομικής κρίσης και της αύξησης εμφάνισης κατάθλιψης και αυτοκτονιών στο δοκιμαζόμενο πληθυσμό. Σε έρευνα του Ινστιτούτου του Χόγκ Κογκ για τις επιπτώσεις της κρίσης σε χώρες της Ασίας σε δείγμα 2000 ατόμων διαπιστώθηκε ότι ένα ποσοστό 12% των συμμετεχόντων στην έρευνα και υφίσταντο συνέπειες της οικονομικής κρίσης παρουσίαζαν καταθλιπτικά συμπτώματα.
Εφηβεία και κατάθλιψη : Η κακή εξωτερική εμφάνιση είναι μια παράμετρος που ειδικά σε έφηβους παίζει ένα ιδιαίτερο ρόλο. Σε μια έρευνα του τμήματος Ψυχολογίας του πανεπιστήμιου του Γκέτεμποργκ σε παιδιά ηλικίας 10-14 ετών βρέθηκε ότι τα κορίτσια είναι πιο απαιτητικά σε σχέση με τα αγόρια σε θέματα που σχετίζονται με την εμφάνιση τους. Η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο δύσκολη όταν τα κορίτσια έχουν και πρόβλημα παχυσαρκίας. Τα άτομα αυτά γίνεται στόχος των συμμαθητών τους ενώ τα επόμενα χρόνια είναι δυνατόν να αναπτύξουν κατάθλιψη, βουλιμία, αντικοινωνικές τάσεις, επιθετικότητα.
Κατάθλιψη και νεαρές γυναίκες: Ένα άλλο θέμα το οποίο μελετήθηκε είναι η εμφάνιση κατάθλιψης στα 2 φύλα διαφορετικής ηλικίας. Μια τέτοια μελέτη έγινε στην Αυστραλία και έδειξε ότι το 18 % των νέων γυναικών ηλικίας 22-33 ετών της Αυστραλίας πάσχει από κατάθλιψη. Η έρευνα που έγινε για λογαριασμό του υπουργείου Υγείας της χώρας το 2005, έδειξε ότι οι νέες γυναίκες εμφανίζουν περισσότερα προβλήματα σε σχέση με τις μητέρες τους και τις γιαγιάδες τους. Από το ποσοστό των νέων γυναικών μόνο ένα 60 % έχει συμβουλευτεί κάποιο ειδικό και λαμβάνει αντικαταθλιπτική αγωγή. Άλλα αποτελέσματα της έρευνας αυτής που εντυπωσιάζουν είναι τα εξής : περισσότερο επιρρεπείς στην κατάθλιψη είναι οι νέες ανύπαντρες ή διαζευγμένες γυναίκες ενώ όσο αυξάνεται η ηλικία των γυναικών τόσο μειώνεται η εμφάνιση της νόσου.
Μετά τη γέννηση παιδιού εμφανίζεται κατάθλιψη σε νέους πατέρες. Μια μελέτη που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι αυτή που έγινε στις ΗΠΑ και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό JAMA. Σύμφωνα με την έρευνα αυτή ποσοστό 10 % των νέων πατέρων, δηλαδή ανδρών που αποκτούν παιδί, εμφανίζουν καταθλιπτική συμπτωματολογία το πρώτο τρίμηνο μετά τη γέννηση του παιδιού τους. Η κατάσταση αυτή συχνά περνά απαρατήρητη, αδιάγνωστη και δεν αντιμετωπίζεται όπως θα έπρεπε. Οι παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση της κατάθλιψης είναι αίσθηση ευθύνης που προσθέτει άγχος και στρες, η έλλειψη ύπνου και η σωματική κούραση, οι αλλαγές στην καθημερινότητα του και στον τρόπο ζωής του, η μερική απομάκρυνση του ζευγαριού και ή μείωση της σεξουαλικής επαφής με τη σύζυγο.
Βιβλιογραφία
Mark Tyrell,(2011). Causes of Depression.
Morrison, K, Gore H, 2010 .The relationship between excessive internet use and depression.Psychopathology,43: 121-126
Ogrodniczuk J.,2011. MEN AND DEPRESSION.
